23 lipca, 2020
Pisałam już o Artemidzie Efeskiej przyszedł więc czas na świątynię Artemidy w Efezie. Efez był jednym z najważniejszych miast greckich w Jonii. Kraina ta leżała w środkowej części zachodniego wybrzeża dzisiejszej Turcji. To ten fragment wybrzeża naprzeciw wysp Chios i Samos. Kwitł tu handel za sprawą dobrze prosperującego portu.
22 stycznia, 2020
Wielka Artemida Efeska to nie do końca grecka Artemida czy rzymska Diana, o której pisałam niedawno. Tamta była dziewczęca chociaż groźna. Efeska Artemida miała silny rys matki, dawczyni życia. Imię i wiele cech co prawda dziedziczy po greckiej dziewiczej bogini Artemidzie, opiekunce życia, niosącej światło, pani przyrody. Bogini, której składano krwawe ofiary jak w Arycji czy choćby w Sparcie, gdzie…
9 stycznia, 2020
Artemida i Apollo według starożytnych byli bliźniakami. Dziećmi Leto i Zeusa urodzonymi na Delos. Tam, jak i w Delfach kult rodzeństwa szedł ręka w rękę. On był bóstwem słonecznym ona lunarnym. Ta para jest różnej płci, gdy bliżej się im przyjrzeć, to mają ten sam charakter, są jakby dwoma stronami tej samej monety mającej swoje męskie i żeńskie oblicze. Bogowie…
26 grudnia, 2019
Rok, w którym urodził się Jezus i wyznacza naszą rachubę czasu, dzielącą dzieje, na te przed narodzeniem Jezusa i te po nich, obliczył w połowie lat dwudziestych szóstego wieku Dionizjusz Mały (Dionysius Exiguus — pod takim łacińskim imieniem znajdziesz go w literaturze). Z jego obliczeń wynikało, że rok narodzenia Jezusa będący zarazem 1 rokiem nowej rachuby to 753 rok od…
5 października, 2019
Patera dzisiaj to raczej płytka misa lub talerz na nóżce. Jej pojawienie się na stole zwiastuje słodki poczęstunek, no bo przecież służy głównie do serwowania ciast, ciasteczek i tortów. Obecnie naczynie to jest związane z miłymi chwilami przy kawie, herbacie lub imprezami urodzinowymi. Takie przeznaczenie patery było jednak obce starożytnym Rzymianom, także dla Greków była ona czymś całkiem innym, bo…
8 lipca, 2019
Religia Kanaanu to ostatnia część „abc” tego regionu. Cykl ma na celu zbudowanie solidnej podstawy wiedzy o Kanaanie, do której łatwiej będzie dodawać dalsze informacje, fakty, miejsca. Podchodziłam do tego tekstu jak przysłowiowy pies do jeża. Działo się tak, ponieważ wiedziałam, że nie da się ugryźć tematu pogańskich bogów Kanaanu bez połączenia ich z Biblią.
25 maja, 2019
Dysk z Nebry ukazał się oczom współczesnych ludzi całkiem niedawno. 20 lat temu w 1999 roku odnaleźli go dwaj poszukiwacze skarbów, buszujący z wykrywaczem metalu po wzgórzach w okolicach Nebry. Nebra to niewielka mieścina z nieco ponad 3 000 mieszkańców, leżąca około 65 km na północny zachód od Lipska.
11 maja, 2019
Tollense to niewielka rzeka biegnąca przez bagnistą dolinę Pomorza Przedniego, ledwie 90 km od Świnoujścia, 100 km od Szczecina i 120 km od Berlina. Rzeka nosiła kiedyś słowiańską nazwę Tolęż. W miejscu tym rozegrała się największa bitwa epoki brązu Europy. Bywa ona nazywana Pomorską Troją. Powinnam teraz zacząć epicko i z rozmachem opowiadać jak to tysiące wojowników z dwóch armii…
28 sierpnia, 2018
12 września minie 6 lat mojego pisania o archeologii i historii starożytnej na Podkopie. Trzy dni później Kwadransowi, na którym piszę bez dogmatu o Bogu i Biblii stuknie 5 i pół roku To kawał czasu, wiele godzin pisania i setki filiżanek wypitej kawy, która jest nieodłącznym towarzyszem mojego klepania w klawiaturę. Ta rocznica zmusza mnie do pewnych przemyśleń i odpowiedzi…
8 marca, 2018
Zapraszam was dzisiaj do przeglądu wydarzeń z wieku VII i VI p.n.e. Szersze spojrzenie na dzieje daje możliwość dostrzeżenia niezauważalnych zależności, gdy przyglądamy się zbyt małemu obszarowi, umyka nam często łańcuch przyczyn i skutków. Efekt motyla bywa widoczny, dopiero gdy spojrzymy z dystansu na historię. Ten dystans dotyczy tak czasu, jak i przestrzeni. Napisałam w poprzedniej części dwa zdania, które…
1 marca, 2018
Behistun lub Bisotun – jak jest nazywane to miejsce, leży mniej więcej w połowie drogi między Teheranem i Bagdadem, na ziemiach dzisiejszego Iranu. Kiedyś ziemie te były sercem starożytnej Persji. Gdy ziemiami tymi władali wielcy królowie Medii i Persji biegł tędy szlak łączący Babilon, Suzę i Ekbatane – dawną stolicę Medów. Dzisiaj na jej gruzach wznosi się Hamadan.
25 stycznia, 2018
Przełom VII i VI wieku p.n.e. będzie bohaterem tego artykułu. Historię można badać na dwa sposoby. Pierwszy to skupienie się na jakimś miejscu i prześledzeniu jego dziejów od początku istnienia po czasy nam współczesne. Drugi sposób to wybranie jakiegoś momentu dziejów — wieku, okresu, roku i przeglądnięcie mapy świata sprawdzając, co też wtedy działo się na ziemi.