Inskrypcje z czasów, gdy kształtowało się królestwo Izraela, czyli przełomu XI i X wieku, to rzadkość.
Tymczasem podczas prac wykopaliskowych w Khirbet Qeiyafa odkryto dwie w ważne inskrypcje, zapisane na skorupach czyli ostrakonach.
Samo miasto Khirbet Qeiyafa leżało 3o km na południowy zachód od Jerozolimy, na skraju doliny Elah.
Źródło
To ta dolina, która według tekstu 1 Księgi Samuela rozdział 17, była świadkiem bitwy i starcia Dawida z Goliatem.
„Tedy zebrali Filistynowie wojska swe, aby walczyli, a zeszli się u Sochot, które jest w Judzie, i położyli się obozem między Sochotem i między Asekiem na granicach Domim. A Saul i mężowie Izraelscy zebrali się, i położyli się obozem w dolinie Ela, i uszykowali wojsko przeciw Filistynom. A Filistynowie stali na górze z jednej strony, ale Izraelczycy stali na górze z drugiej strony; a dolina była między nimi. I wyszedł mąż między nie z obozu Filistyńskiego imieniem Golijat z Get, wzwyż na sześciu łokci i na piędzi.” (B.Gdańska)
Samo miasto jest identyfikowane z biblijnym Szaaraim, które znajdziecie chociażby w tym fragmencie
„Wtedy powstali wojownicy izraelscy i judzcy, wydali radosny okrzyk i puścili się w pogoń za Filistyńczykami aż do doliny Gat i do bram Ekronu, tak iż trupy Filistyńczyków leżały na drodze od Szaaraim aż do Gat i Ekronu” 1 Samuela 17,52
O mieście będzie osobny wpis.
Prace wykopaliskowe prowadzono tam w latach 2007-2013.
W 2012 roku archeolodzy odkopali w Khirbet Qeiyafa między innymi potrzaskany gliniany dzban.
Dzban jak to dzban.
Stary ale w sumie nic specjalnego, poza jednym szczegółem.
Na górze miał wyryty napis. Gdy posklejano skorupy, dało się go przeczytać.
Źródło
Ktoś wyrył w glinie napis „Eszba’al Ben Bada”, Eszbaal syn Bady.
Imię jest wyjątkowe. Zetkniecie się z nim w tym napisie na skorupach i w Biblii.
Saul miał syna o imieniu Eszbaal. Po czasach Dawida imię to już się nie pojawia.
Kim był jednak Eszba’al syn Bady?
Nie wiemy.
Samo imię jego ojca jest ciekawe i unikalne.
Musiał być majętnym człowiekiem, może kupcem, skoro na dzbanach ryto jego imię. Była to swego rodzaju etykietka, mówiąca do kogo należy naczynie i jego zawartość.
Jak sami badacze, czyli prof. Yosef Garfinkel z Institute of Archaeology of the Hebrew University i Saar Ganor z Israel Antiquities Authority, stwierdzili, ostatnie znaleziska pisma pochodzącego z przełomu XI i X wieku p.n.e. Mówią, że umiejętność pisania nie była tak rzadka jak sądzono a i organizacja państwa z tego okresu, musiała być bardziej złożona.
Mówiąc wprost, królestwo było lepiej zorganizowane a jego mieszkańcy lepiej wykształceni niż przypuszczano do niedawna.
Artykuł o dzbanie z napisem znajdziecie na stronie Israel Antiquities Authority TU (ang)
Beata
