Thera – wybuch, który zniszczył Kretę i Egipt, przyczyna biblijnych plag?

Thera  namieszła w datowaniu . Ogromne tsunami, powstałe po wybuchu wulkanu  – jak pisałam w części 1 – uderzyło w wybrzeże Krety i zrujnowało je kompletnie.
Cios jaki ta katastrofa naturalna zadała kulturze minojskiej był śmiertelny.
Chociaż dogorywała jeszcze przez chwilę był to jej koniec.

Opowieść o pięknych pałacach Krety, kulturze, w której byk miał swoje znaczące miejsce co przetrwało w mitach Greków – w opowieści o potworze Minotaurze, zostawiam jednak na inną okazję.
Pisałam niedawno o egipskich przekazach gdzie pojawia się głód, ciemność, burza, katastrofy z każdej strony- to opowieść Ipuwera, tak bardzo zbieżna z biblijnym opisem plag jakie miały spaść na kraj faraonów.
Być może faraonem za panowania którego to się stało był Ahmose.

 

 

© NASA/GSFC/METI/ERSDAC/JAROS, and U.S./Japan ASTER Science Team

 

Wszystko ładnie tylko teraz pozostaje zadać pytanie o daty wybuchu wulkanu, klęsk o których mówi Ipuwer i upadek pałaców na Krecie.
Jak już wiecie, pisałam o tym w Steli Burzy faraona Ahmose – Egipt znowu tonie i Papirusie Ipuwera – jak kraj nad Nilem dotknęły plagi egipskie, można je datować na połowę XVI w p.n.e.
Przypominam wam, że wszelkie daty panowania faraonów opisanych przez starożytnych wydarzeń trzeba brać z bardzo dużym +/-. Zależnie od okresu jest to wahnięcie między 50 a 100 lat
Tak dla ułatwienia przyjmijmy datę 1550 p.n.e. jako nasz punkt X dla Ahmose. Ipuwer może być starszy nawet o półtorej stulecia ale może i załapać się na nasz punkt X.

 

Minojska Kreta miała upaść – jak chcą archeolodzy – między (ci mniej ortodoksyjni) 1500 r. p.n.e. a 1450 r. p.n.e.

 

Wybuch wulkanu był długo datowany gdzieś w okolicy roku 1500 p.n.e. ale gdy pobrano próbki, za robotę wzięli się wulkanolodzy i geolodzy, wyszła im data w okolicy roku 1620 p.n.e.
Wielkie „Ups!” – chce się powiedzieć.
Skoro fala tsunami zniszczyła Kretę, kataklizm został nawet odnotowany przez Egipcjan to jakim cudem mamy tak rozjechane daty???
No i zaczął się spór między archeologami, którzy mieli już ładnie poukładaną i wydatowaną historię kultur na Krecie, egiptologami, którzy nie chcieli robić aż takiej rewolucji w datowaniach egipskich na jaką się zanosi po tym datowaniu i wulkanologami oraz geologami wyposażonymi w daty C14 i wyniki dendrochronologii uzyskane z drewna z Thery.
Datowanie C14 ma wiele słabych punktów, o których pisałam wam w Datowaniu w archeologii  jednak gdy ma poparcie w dendrochronologii to ciężko z nim dyskutować.
Mamy więc bigos w związku z Therą.

 

 

Oliwka z Thery, przyczyna tego bigosu z datowaniem wybuchu. Źródło

Oliwka z Thery, przyczyna tego bigosu z datowaniem wybuchu.
Źródło

 

 

Niby wszystko składa się ładnie w spójną całość, jest logiczny związek przyczynowo skutkowy między Therą-Kretą-Egiptem ale te daty, durne daty…

 

Co dalej z tym zrobić?
Dobre pytanie, bo albo wszyscy się mylą, albo rację mają geolodzy i trzeba przerabiać datowanie egipskie i minojskie, albo …no nie, wszyscy w tym wypadku racji nie mogą mieć.
Ja obstawiam geologów, że podali dobrą datę wybuchu wulkanu a reszta musi teraz przyglądnąć się datom i je podrasować tak, by pasowały do całości.

 

Trzy lata po napisaniu przeze mnie tego tekstu, w 2018 roku opublikowano wyniki nowych badań i dociekań, kiedy to Thera wyleciała w powietrze. Tym razem daty zaczynają mieć punkt styczny w połowie XVI wieku p.n.e. Pokrywa się to z panowaniem Ahmose, opowieścią o wielkiej burzy ze Steli Burz. Warto też pochylić się jeszcze raz nad Papirusem Ipuwera, bo wszystko zaczyna tu znowu pasować. Nauczeni doświadczeniem zobaczymy, co czas przyniesie — potwierdzi czy obali ten powstający porządek w datach.

Ten krótki wpis dedykuję tym którzy uważają, że archeologia wie wszystko i ma wszystko ładnie poukładane.

O datowaniu wybuchu na Therze przeczytacie TU (ang)
oraz tu Datierung der Katastrophe von Santorini (niem)
oraz The Date of the Minoan Santorini Eruption: Quantifying the ‘Offset’ (ang)

Badanie z 2018 roku Annual radiocarbon record indicates 16th century BCE date for the Thera eruption (ang)

 

Beata

 


Uważasz, że artykuł może się komuś przydać – prześlij go dalej.
Chcesz być informowany o nowych wpisach na Podkopie subskrybuj go na maila (w bocznej kolumnie strony).

Pomożesz mi w utrzymaniu i rozwoju Podkopu stawiając mi „kawę” lub zostając Patronem Podkopu.

 


 

Brak komentarzy

Komentarze trzymające się tematyki artykułów na Podkopie są publikowane niezależnie od tego, czy są pozytywne czy negatywne. Te zawierające wulgaryzmy, hejterskie, spamujące linkami niezwiązanymi z komentowaną treścią, nie są publikowane. Obrażanie innych komentujących, osoby wymienione w artykule lub mnie, autora Podkopu, zaowocuje blokadą konta.

Zostaw komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Translate »